Lut miękki i twardy wymagają zastosowania innej temperatury i innego metalu spoiwa. Ponadto inne jest ich oddziaływanie na strukturę metali. Oto różnice między obiema metodami.
Przygotowanie elementów
Odpowiednie przygotowanie elementów ma kluczowe znaczenie w obu przypadkach. Odpowiednie przygotowanie elementów ma kluczowe znaczenie w obu przypadkach. Kiedy elementy do połączenia są zanieczyszczone, spoiwo nie utworzy jednolitej warstwy przez co może dojść do odpadania lub przeciekania w miejscu lutu.
Jeśli rura była przycięta, najpierw trzeba wyrównać jej brzegi. Wszelkie niedoskonałości utrudniają przenikanie spoiwa. Do wypolerowania wnętrza rury użyj szlifierkograwerki.
Pozostałe powierzchnie przetrzyj kamieniem lub papierem ściernym. Przecieranie ma ułatwić wnikanie spoiwa przez zjawisko kapilarności.
Polerować należy aż rura uzyska połysk. Jeśli rura jest zbyt wąska dla szlifierki, nawiń papier ścierny na śrubokręt i przetrzyj wnętrze rury.
Lut miękki
Sprzęt
Do uzyskania lutu miękkiego między na przykład dwiema rurkami miedzianymi, wystarczy użyć lampy gazowej, ponieważ nie jest potrzebna wysoka temperatura ogrzewania. Najczęściej do lutowania jest wykorzystywany drut cynowy.
Woda lutownicza ułatwia lutowanie cynowe
Tworzenie lutu miękkiego
Oba łączone elementy zależy za pomocą pędzelka przetrzeć środkiem czyszczącym. Środek musi być odpowiedni do metalu spoiwa, w tym przypadku jest to cyna.
Gdy powierzchnie są przygotowane, należy włączyć lampę lutowniczą na gaz. Podgrzewa się wyłącznie część, w którą ma wniknąć lut.
Uwaga! Nie podgrzewaj metalu spoiwa, tylko elementy, na których ma powstać lut.
Zrób jeden lub więcej pierścieni z drutu cynowego. Dopasuj ilość lutu do wielkości łączenia. Lut rozpływa się między ogrzanymi elementami zgodnie ze zjawiskiem kapilarności.
Po ostudzeniu – samoczynnie lub przez zanurzenie w wodzie – praca jest gotowa.
Lut twardy
Sprzęt
Do wykonania lutu twardego potrzebne jest użycie wyższej temperatury, którą można uzyskać palnikiem acetylenowo-tlenowym. Zamiast drutu cynowego użyj lutu miedziano-fosforowego.
Tworzenie lutu miękkiego
Najpierw należy użyć topnika odpowiedniego do metalu spoiwa. W przypadku lutu twardego topnik rozprowadza się nie na elementach łączonych, lecz bezpośrednio na pręcie.
Zacznij rozgrzewać elementy i połóż kroplę spoiwa. Jeśli się rozpuszcza i rozpływa, to znaczy, że temperatura łączonych części jest odpowiednia. Następnie przeciągnij pręt i podgrzej wszystko razem, aby uzyskań jednolite łączenie.
Porównanie lutu miękkiego i twardego
Jeśli musisz wykonać oba rodzaje lutu na tej samej strukturze, zacznij od lutu twardego. Dzięki temu nie uszkodzisz lutu miękkiego zbyt wysoką temperaturą.
Oba rodzaje lutu są wytrzymałe na ciśnienie dochodzące nawet do ponad 40 barów. Natomiast dodatkowa temperatura lutu twardego wyżarza miedź. Takie zjawisko powoduje pogorszenie właściwości mechanicznych miedzi, która staje się plastyczna. To oznacza, że w razie potrzeby wykonania gięcia w pobliżu lutu – np. przegubu – trzeba zachować ostrożność, ponieważ miedziana rura może się skręcić.